Uitzending route 2020 2007: aflevering 11 Horst aan de Maas, deel 2

Bijenteelt In het Natuurpark Kasteelse Bossen bij Horst is een Praktijkcentrum Bijenteelt ingericht. Het centrum kent drie afdelingen: het servicecentrum zorgt voor kennisoverdracht naar nieuwe imkers, het servicecentrum ondersteunt innovatie in de agrarische sector, en het educatief centrum organiseert toeristisch-recreatieve activiteiten. Zodat iedereen kan gaan kijken hoe bijenteelt in zijn werk gaat.Al sinds de Klassieke Oudheid houden mensen bijen. Zo is het bekend dat de oude Egyptenaren wilde bijenvolken vingen en deze hielden in holle boomstammen. Later weden bijen vooral in de bekende gevlochten bijenkorven gehouden, totdat in de negentiende eeuw de moderne bijenkast met uitneembare ramen werd uitgevonden. De belangrijkste reden waarom bijen gedomesticeerd werden, waren de producten die de beestjes produceren. Eeuwenlang werden bijen vooral gehouden vanwege hun honing en hun was. Bijenhoning werd voornamelijk gebruikt als lekkernij en bijenwas voor de vervaardiging van kaarsen, zeep en boenwas.BestuivingTegenwoordig zijn er in Nederland nauwelijks nog professionele imkers die bijen houden louter voor de productie van honing. De honing die wij in de supermarkt kopen is bijna altijd uit het buitenland afkomstig. De meeste professionele Nederlandse imkers houden zich op dit moment bezig met bestuiving. Bijen verspreiden op hun zoektocht naar honing stuifmeel van bloem naar bloem. Op deze wijze zorgen zij ervoor dat gewassen bevrucht raken en vruchten gaan dragen. Voor de tuinbouw zijn bijen dan ook onmisbaar; per jaar bevruchten ze in Nederland voor ongeveer 22 miljoen euro aan vruchten. Hoewel het ook mogelijk is om gewassen op kunstmatige wijze te bevruchten, is de bestuiving door bijen vele malen minder arbeidsintensief en daarmee veel goedkoper. VergrijzingIn Noord-Limburg spelen bijen ook een belangrijke rol. In dit deel van de provincie wordt veel aan land- en tuinbouw gedaan. In Noord-Limburg worden veel asperges, aardbeien, courgettes pronkbonen en zaden geteeld. Daarnaast is de teelt van koolzaad en van blauwe bessen hier sterk in opkomst. Voor de bestuiving van de meeste van deze gewassen zijn bijen nodig. Het probleem is echter dat in deze steek, net zoals in de rest van het land, nog maar weinig imkers actief zijn. En degenen die er nog zijn, zijn vaak al op leeftijd en zullen spoedig stoppen met hun vak. In de landbouwgebieden van Noord-Limburg bestaat dus een grote behoefte aan nieuwe imkers.Praktijkcentrum BijenteeltOm in deze behoefte te voorzien werd onlangs in natuurpark Kasteelsche Bossen bij Horst het Praktijkcentrum Bijenteelt opgericht. In de eerste plaats is dit een kenniscentrum dat kennis moet overdragen aan imkers. Daarnaast worden in het centrum nieuwe imkers opgeleid. Hoewel om imker te worden geen diploma vereist is, komt bij het houden van bijen immers veel kijken. Zo moet een imker in spé bijvoorbeeld leren hoe hij zwermvorming moet voorkomen, hoe hij om moet gaan met de varroamijt (een voor bijen bijzonder gevaarlijke parasiet) en moet hij weten hoe hij ervoor kan zorgen dat hij een goede raszuivere, niet-agressief bijenvolk kan behouden. Tenslotte wordt in centrum gezocht naar innovatieve manieren om bijen te houden. Op deze wijze probeert het centrum de bestuiving van land- en tuinbouwgewassen door bijen voor de toekomst veilig te stellen.BezoekerscentrumHet Praktijkcentrum bijenteelt heeft daarnaast een toeristisch-recreatieve functie: het doet dienst als een soort bezoekerscentrum van de Kasteelsche Bossen. En uiteraard kunnen toeristen en schoolklassen in het centrum leren hoe het houden en telen van bijen precies in zijn werk gaat. Tenslotte verstrekt het praktijkcentrum ook informatie over de verschillende -- soms erg zeldzame -- in Nederland in het wild levende bijensoorten.